Totik Mansiathon Diri Marombou Bani Simbuei

My Blog

Wednesday, October 28, 2015

Partingkian Bandar Hanopan (6)

Oleh: Limantina Siholoho

“Anggo lang be in bongkot, nadilou ma parbagot so minum, paruma so mangan”, nini Harajaan Silou. Ase nadilou ma parbagot so minum, paruma so mangan, ase nalulu ma gan paruma so mangan, parbagot so minum; bonar ni uhurni, dihatahon ma gan marsousou, sada dayok, dua angkal boras, dua amas batuni. “lang humani bongkot”, nini Rayat Sibolonan.
Ase napindo ma gan bonar bani Nagodang ompa Anakboru Huta; dihatahon Anakboru Huta ma ompa Pamogang, ase na palu gonrang, nisousou dua tumba boras, sada dayok, onom amas batuni. Nada humani bongkot.
Ase napindo ma use uhum bani Tuan Nabolon. “Manangar ma gamot gonup ompa anak raja barang ulubalang ni Raja Silou Bolak bani hatangkin. Ase mapoltik suhulni pue dijamah paruma, ase mapoltik suhulni agadi digolom parbagot; onggo harani bonang sagogoh gonup ma utang dua puluh ompat; in pe dibaen domma manangar ulubalang ni Raja Silou Bolak do ase das nansa in; ambit lang da dop manangar Raja Silou Bolak, hansa ma namine tolu amas ibaen lang be bongkot sousou.” Ase tertawa ma halak na mabue. “Sonin ma tongon”, nini halak na mabue.
Ase ditogu Rayat Sibolonan ma hu rumah Harajaan Silou, mangihut ma gamot gonupan. Ase diamparhon Rayat Sibolonan ma gan ape di rumah ompa ampik-ampik hundulan ni Harajaan Silou. Ase disalin Rayat Sibolonan ma Harajaan Silou, dibere gotong, dibore hiou, dibore pamonting, dibore baju. Ase dibunuh Rayat Sibolonan ma hambing sada, babuy sada parualuhon pangambangini bani Harajaan Silou, diborehon ma omas sapulu onom ringgit bani Tuan Nabolon, diborehon Tuan Nabolon ma bani Harajaan sini Silou.
“Lang da sah sonin, Tuan Nabolon”, nini Harajaan Silou. “Ase pe hatangku di Tanoh Silou on, binaen ni Rayat Sibolonan do,” nini Harajaan sini Silou.
“Sonaha ma in nani manguda, ianggo lang be ham ra mangalohon omas na sapulu onom ini, pala-palani namine ham marholong ni ate, alohon ham do namin omas on,” nini Rayat Sibolonan. “Rayat Sibolonan!” nini Tuan Nabolon, “Ageni lang ialohon manguda, ulang marlohe uhurmu, marsahap hanami lobe ampa Nagodang,” nini Tuan Nabolon.
“Ase sonaha ma ninta lo hita gamot Nagor Laksa on, naikkon hita ma lah goran ni manguda”, nini Tuan Nabolon dompak Nagodang. “Ia nanaikhon ma goranni tuhan, atap manise ma holi ulubalang ni Raja Silou Bolak.” Ia manise Raja Silou, munsuhkon hita,” nini Tuan Nabolon.
“Ia sonin sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma bahen hita, ninta gonup gamot Nagor Laksa on, ulang sirang panriahta,” nini Tuan Nabolon. “Ia sonin, sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma bahen hita goran ni Harajaan Silou,” nini gamot Nagor Laksa. “Ase Tuan Silou ma tongon ninta alo amang na mabue.”
Ase ditangar Raja Silou Bolag ma gan baritani, domma dinaikhon goranni Harajaan Silou, Tuan Silou ma goranni. Suhun ma ualuh borngin, mate ma Raja Silou Bolag.
Itangar Tuan Silou mariah hata ni bodil di Gunung Silou. Ase hadudu ma gan Tuan Silou humbani Nagor Laksa laho hu Gunung Silou, jumpah ma gan bokas ni bala. “Lang pe sah hita hun suah in,” nini Tuan Silou dompak si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa, “ijon ma lah iankon hita,” nini Tuan Silou.
Ase roh ma gan munsuh ondi tampe ma gan bani hanopan, mangidah ma gan si Birong, ase dilelehon si Birong ma gan, sor ditampul ma parsaholat Raya namargoran si Arisma gan goranni; ase maporus ma gan si Arisma hu suah mangalop Pan Dirman ompa Ompu ni Huala. Ase diatur ma gan bodil sapulu dua, ase dibodil Pan Dirman ma gan si Birong, pinggol-pinggol pe gan lang ra nahit, ipantom pe bani buringan, buringan pe bartong do mardalan; isintak ma gan podang, podang pe lang tarsintak lohat dibagas sarung. Lumpat ma use si Arisme hu suah.
“Rajanami o-u! Ai ma huagak Tuan Silou, ia bodil pe lang ra bingkas, buringan pe bartong do napantomkon, pisou pe lang tarsintak,” nini si Arisma.
“Ah holhol ni parsaholat on ma manggoluh,” nini Raja Raya.
“Rajanami o-u! Sonaha pe nimuyu, pitu ma tilagah bani tontonku,” nini si Arisma, “martomu ma Bah Bapil ompa Bah Baulian bani tontonku, domma jadi gundur pusu-pusungku mangidah Tuan Silou”, nini si Arisma. Ase mandorak ma gan Tuan Ompu ni Huala: “Bapa o-u! Na dop manaban do hita, jadi ditaban halak, lang be hita mulak hu Raya. Roh ma si Parsilou Bolak mangayak Pagar Jandi, lang be tarbolus”, nini Ompu ni Huala. “Sonaha man dibotoh ham uhur?” nini dompak Raja Raya.
“Ia sah Tuan Silou ia, aha tarulah dipangan; sebe na indahan”, nini Raja Raya. Ase diugei ma gan sanggeni, dibuat ma gan sortali simarhotang, golang puntu sada, harandam sada.
“Sonin ma in alo Pan Dirman, pak do ham mamboba hatangku bani lae?” nini Raja Raya. “Pak do lani Rajanami”, nin Pan Dirman.
“Ia pak do ham, boba ham ma bajutkon bani lae,” nini Raja Raya; inahkon Raja Raya ma gan sortali ondi ompa golang puntu ondi ompa harandam. “Ia hatangku bani bobaonmuyu,” nini Raja Raya: “Ulang diambat ham, Tuan Silou, Raja Raya, sababni ialah Raja Raya pe Gunung Silou, salah domma dipahoruskon Raja Rubun ompa Raja Dunia, nini Raja Raya.”
Ase diboba Pan Dirman ma gan bajut ondi; ase diparhatahon Pan Dirman ma Harajaan Tuan Silou: “Ulang diambat ham Raja Raya, ase dialah Raja Raya pe Gunung Silou, namarhalani dipahoruskon Raja Silou Bolag do Raja Rubun ompa Silou Dunia. Na ham bajutni Raja Raya on, pudun ualuh borngin; ia hata ni pudun in, ia sihol do gan ham bani boru hun Raya, in ma das dijin na satimbang badanni,” nini Pan Dirman; ia madear do uhurmuyu, mardomu di Pagar Tongah ma bani pudun.”
“Raja Raya ma hapeni na mambotoh ahu lang siat di Silou on”, nini Tuan Silou. “Lopus ma Rajanta hu Raya, mulak ma ahu hu Nagor Laksa,” nini Tuan Silou. Ase lopus ma bala ondi hu Raya.
Ase suhun ma ualuh borngin, laho ma Tuan Silou hu Pagar Tongah, jumpahsi ma di rumah ni Pai Bahe puang anakboru Raya, ididah Tuan Silou ma anakboru ondi ompat puluh pinahe, dua do puang anakboru, sada humbani Raya Simbolon, sada humbani Raya Bayu.
Ase disuruh Raja Raya ma Harajaan Raya namargoran si Tomba ompa Pan Dirman hu Pagar Tongah. “Sonaha ma hata bobaonnami rajanami?” nini Pan Dirman.
Ase dihatahon Pan Dirman ma hatani Raja Raya: “Tuan Silou e, adong hatani Raja Raya: ia sihol do hita gan marinang bani puang anakboru, tangkap ham ma gan di alaman bolag di panortoran,” nini Pan Dirman.
Haru ma gan uhur ni Harajaan Silou; na ija ma on nani puang anakboru? ninuhur ni Tuan Silou. Ase laho ma gan Tuan Silou hu pongkalan Homban. “Aha do baenonta lani hu pongkalan on tor tangis-tangis?” nini Ompung ni Pai Bahe. “Ase au tangis, lang hutandai puang anakboru Raya”, nini Tuan Silou. “Ulang ham tangis, boi do hutuduhkon bamuyu”, nini ompung ni Pai Bahe. “Ia lang be marpahean, ia ma puang anakboru Raya Simbolon sada, puang anakboru Raya Bayu sada”, nini ompung ni Pai Bahe.
Ase mulak ma gan Tuan Silou hu huta, jumpahsi manortor anakboru na opat puluh, ia puang anakboru marilah ma gan di alaman bolag. Ase ditangkap Tuan Silou ma gan puang anakboru haduasi, dihamunkon sada, dikaoskon sada; diboba ma hu rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase tangis ma gan anakboru na opat puluh ondi ibaen lang sidea itangkap Tuan Silou.
Ase das ma gan di rumah, diuge anakboru Raya ma gan tampahni, dibuat ma hiou gatip, gotong batik sada, baju alamkari sada, pamonting sada, sompa gan goranni, panalinni puang anakboru Raya. Ase diamparhon ma gan ape pitu hali pitu lapis, ase dipahundul puang anakboru Raya ma gan Tuan Silou bani ape pitu hali pitu lapis; hun siamun ni Tuan Silou ma Puang anakboru Raya Bayu, humbani kaos ni Tuan Silou ma Puang Anakboru Raya Simbolon.
Ase diberehon anakboru Raya ma gan dembanni, sangkababah pe puang anakboru ondi mamberehon demban bani Tuan Silou. Ase dibuat puang anakboru Raya ma gan sarana ibaengi demban ma sarana ondi; diberehon puang anakboru Raya ma sarana ondi bani si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa. Ase: nam amang, marpuran ham ulubalang ni Tuan Silou. Sonin ma i amang: ulang be ham sirang ompa Tuan Silou, harani ham do hansa huidah na rup hu suah, rup hu buntu, namantaruhkon Tuan Silou hu kahan hu huluan; on ma bamuyu sabehu hiou sada be nasiam ulubalang ni Tuan Silou,” nini puang anakboru Raya.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma gan si Baresa manolkas bodil, ase laho ma si Baresa manolkas bodil hu alaman bolag. Ase: “marolop-olop ma hita,” nini ompung ni Pai Bahe. Ase marumpasa ma gan ompung ni Pai Bahe, ia umpasani: “Mapir ma batu gingging, rage batuni jala, mora ma hita madingin, nin Ompung Naibata. Manumapak ma Boru Saniang Naga. Ase marolop-olop, olophon hita ma alo amang na mabue!” Ase iolopkon na mabue ma gan di rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma mulak Pan Dirman hu Raya. “Sonaha ma lani hata bobaonku?” nin Pan Dirman. “Ia hata bobaon: domma hanami ditangkap Tuan Silou haduasi”, nini puang anakboru Raya. Ase laho ma gan Pan Dirman hu Raya, ase disuhutkon Pan Dirman ma bani Raja Raya: “Domma ditangkap Tuan Silou puang anakboru haduasi”, nini Pan Dirman. “Ia sonin ma lo Pan Dirman, hatahon ma bani Harajaan Raya on gonupan dusun Raya on,” nini Raja Raya.
Ase himpun ma gan sin-Raya gonup diparayak Pan Dirman. “Ia domma diparayak ho, alo Pan Dirman, sin-Raya on gonupan, laho ma ham mulak hu Pagar Tongah, hatahon bani dakdanahin iboba hu Tanoh Raya on Tuan Silou ia”, nini Raja Raya. Ihatahon Pan Dirman ma bani puang anakboru Raya, ase diboba puang anakboru raya ma gan Tuan Silou hu Raya; das ma gan di Raya Simbolon Tuan Silou, ase hundul ma gan Tuan Silou ompa puang anakboru Raya di sampalan.
Ase: “Das ma di sampalan ai Tuan Silou,” nini Pan Dirman, “Rajanami!” “Ase sadiha lani bueini nasilawe ia alo Pan Dirman?” “Ualuh puluh Rajanami! Dija ma rumah bani rumah ni Tuan Silou?” nini Pan Dirman. “Di rumah bolon, sikaos laho hu bagas.”
Ase dialopi ma Tuan Silou hubani sampalan: “Tuan Silou! Laho ma hita hu rumah,” nini Pan Dirman. Ase das ma di rumah Tuan Silou, ase lang da dong namarhatahonsi, das pe gan ompat borngin ase disise gamot gan Tuan Silou.
Ia panise ni Pan Dirman: “O Tuan Silou! Adong hatani Raja Raya hataonkonku bamuyu,” nini Pan Dirman. “Pan Dirman, sonaha ma hataonkon bangku?” nini Tuan Silou.
“Ia hatani Raja Raya: Na sibar ja do gan Tuan Silou  sihol di Tanoh Raya on?” nini Pan Dirman. “Gonup do au sihol, alo Pan Dirman, bani Tanoh Raya on,” nini Tuan Silou. “Ia gonup do Tuan Silou sihol bani Tanoh Raya on, iborehon ma bangku sada batu Pandapatan ia,” nini Raja Raya.
Dihatahon Pan Dirman ma bani Tuan Silou, lang be gan tarparhatahon Pan Dirman Tuan Silou ompat borngin. “O Rajanami!” nini Pan Dirman, “ompat borngin ma lang tarparhatahon au Tuan Silou,” nini Pan Dirman.
“Ase lulu ham ma lo Pan Dirman Tuan Silou. Aha do gan turi-turianni ase lang tarparhatahon Tuan Silou?” nini Raja Raya. Ilulu Pan Dirman ma gan Tuan Silou.
“Ibaen nape dong marpodah Ompung Naibata,” nini Tuan Silou. “Madear do naberehon sada,” nini Ompung Naibata. Ase diberehon Tuan Silou ma gan bani Raja Raya.
Ase disuruh Raja Raya ma Pan Dirman mangaturhon mambuat unte ompa manggiling bau-bauan. “Domma lani,” nini Pan Dirman. “Ia domma, aturhon ma jolma on gonupan, gonrang, sarune, parmunsak, bodil mangiringhon hanami laho maranggir ompa lae ompa dakdanahin”, nini Raja Raya.
Ase naaturhon ma gan laho hu bah Tuan Silou, odor ma gan Tuan Silou ompa puang anakboru Raya ompa Raja Raya ompa Puang Bolon Raya; gorop hata ni bodil ma gan, dorang hata ni gonrang, menet ni arah-arahan diiringkon parmunsak laho hu bah. (Bersambung)
Share:

0 komentar:

Saya Masrul Purba Dasuha, S.Pd seorang pemerhati budaya Simalungun berasal dari Pamatang Bandar Kabupaten Simalungun Sumatera Utara. Simalungun adalah jati diriku, Purba adalah marga kebanggaanku. Saya hidup berbudaya dan akan mati secara berbudaya. Jangan pernah sesekali melupakan sejarah, leluhurmu menjadi sejarah bagimu dan dirimu juga kelak akan menjadi sejarah bagi penerusmu. Abdikanlah dirimu untuk senantiasa bermanfaat bagi sesama karena kita tercipta sejatinya memang sebagai pengabdi.

Video of Day

Blogroll

Flag Counter

Join Us Here

Blog Stats

Categories

Find Us On Facebook