Oleh: Limantina Siholoho
“Anggo lang be in bongkot, nadilou ma parbagot so minum, paruma so
mangan”, nini Harajaan Silou. Ase nadilou ma parbagot so minum, paruma
so mangan, ase nalulu ma gan paruma so mangan, parbagot so minum; bonar
ni uhurni, dihatahon ma gan marsousou, sada dayok, dua angkal boras, dua
amas batuni. “lang humani bongkot”, nini Rayat Sibolonan.
Ase napindo ma gan bonar bani Nagodang ompa Anakboru Huta; dihatahon
Anakboru Huta ma ompa Pamogang, ase na palu gonrang, nisousou dua tumba
boras, sada dayok, onom amas batuni. Nada humani bongkot.
Ase napindo ma use uhum bani Tuan Nabolon. “Manangar ma gamot gonup
ompa anak raja barang ulubalang ni Raja Silou Bolak bani hatangkin. Ase
mapoltik suhulni pue dijamah paruma, ase mapoltik suhulni agadi digolom
parbagot; onggo harani bonang sagogoh gonup ma utang dua puluh ompat; in
pe dibaen domma manangar ulubalang ni Raja Silou Bolak do ase das nansa
in; ambit lang da dop manangar Raja Silou Bolak, hansa ma namine tolu
amas ibaen lang be bongkot sousou.” Ase tertawa ma halak na mabue.
“Sonin ma tongon”, nini halak na mabue.
Ase ditogu Rayat Sibolonan ma hu rumah Harajaan Silou, mangihut ma
gamot gonupan. Ase diamparhon Rayat Sibolonan ma gan ape di rumah ompa
ampik-ampik hundulan ni Harajaan Silou. Ase disalin Rayat Sibolonan ma
Harajaan Silou, dibere gotong, dibore hiou, dibore pamonting, dibore
baju. Ase dibunuh Rayat Sibolonan ma hambing sada, babuy sada parualuhon
pangambangini bani Harajaan Silou, diborehon ma omas sapulu onom
ringgit bani Tuan Nabolon, diborehon Tuan Nabolon ma bani Harajaan sini
Silou.
“Lang da sah sonin, Tuan Nabolon”, nini Harajaan Silou. “Ase pe
hatangku di Tanoh Silou on, binaen ni Rayat Sibolonan do,” nini Harajaan
sini Silou.
“Sonaha ma in nani manguda, ianggo lang be ham ra mangalohon omas na
sapulu onom ini, pala-palani namine ham marholong ni ate, alohon ham do
namin omas on,” nini Rayat Sibolonan. “Rayat Sibolonan!” nini Tuan
Nabolon, “Ageni lang ialohon manguda, ulang marlohe uhurmu, marsahap
hanami lobe ampa Nagodang,” nini Tuan Nabolon.
“Ase sonaha ma ninta lo hita gamot Nagor Laksa on, naikkon hita ma
lah goran ni manguda”, nini Tuan Nabolon dompak Nagodang. “Ia nanaikhon
ma goranni tuhan, atap manise ma holi ulubalang ni Raja Silou Bolak.” Ia
manise Raja Silou, munsuhkon hita,” nini Tuan Nabolon.
“Ia sonin sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini
Nagodang. “Tuan Silou ma bahen hita, ninta gonup gamot Nagor Laksa on,
ulang sirang panriahta,” nini Tuan Nabolon. “Ia sonin, sonaha ma bahen
hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma bahen
hita goran ni Harajaan Silou,” nini gamot Nagor Laksa. “Ase Tuan Silou
ma tongon ninta alo amang na mabue.”
Ase ditangar Raja Silou Bolag ma gan baritani, domma dinaikhon
goranni Harajaan Silou, Tuan Silou ma goranni. Suhun ma ualuh borngin,
mate ma Raja Silou Bolag.
Itangar Tuan Silou mariah hata ni bodil di Gunung Silou. Ase hadudu
ma gan Tuan Silou humbani Nagor Laksa laho hu Gunung Silou, jumpah ma
gan bokas ni bala. “Lang pe sah hita hun suah in,” nini Tuan Silou
dompak si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa, “ijon ma lah iankon
hita,” nini Tuan Silou.
Ase roh ma gan munsuh ondi tampe ma gan bani hanopan, mangidah ma gan
si Birong, ase dilelehon si Birong ma gan, sor ditampul ma parsaholat
Raya namargoran si Arisma gan goranni; ase maporus ma gan si Arisma hu
suah mangalop Pan Dirman ompa Ompu ni Huala. Ase diatur ma gan bodil
sapulu dua, ase dibodil Pan Dirman ma gan si Birong, pinggol-pinggol pe
gan lang ra nahit, ipantom pe bani buringan, buringan pe bartong do
mardalan; isintak ma gan podang, podang pe lang tarsintak lohat dibagas
sarung. Lumpat ma use si Arisme hu suah.
“Rajanami o-u! Ai ma huagak Tuan Silou, ia bodil pe lang ra bingkas,
buringan pe bartong do napantomkon, pisou pe lang tarsintak,” nini si
Arisma.
“Ah holhol ni parsaholat on ma manggoluh,” nini Raja Raya.
“Rajanami o-u! Sonaha pe nimuyu, pitu ma tilagah bani tontonku,” nini
si Arisma, “martomu ma Bah Bapil ompa Bah Baulian bani tontonku, domma
jadi gundur pusu-pusungku mangidah Tuan Silou”, nini si Arisma. Ase
mandorak ma gan Tuan Ompu ni Huala: “Bapa o-u! Na dop manaban do hita,
jadi ditaban halak, lang be hita mulak hu Raya. Roh ma si Parsilou Bolak
mangayak Pagar Jandi, lang be tarbolus”, nini Ompu ni Huala. “Sonaha
man dibotoh ham uhur?” nini dompak Raja Raya.
“Ia sah Tuan Silou ia, aha tarulah dipangan; sebe na indahan”, nini
Raja Raya. Ase diugei ma gan sanggeni, dibuat ma gan sortali
simarhotang, golang puntu sada, harandam sada.
“Sonin ma in alo Pan Dirman, pak do ham mamboba hatangku bani lae?” nini Raja Raya. “Pak do lani Rajanami”, nin Pan Dirman.
“Ia pak do ham, boba ham ma bajutkon bani lae,” nini Raja Raya;
inahkon Raja Raya ma gan sortali ondi ompa golang puntu ondi ompa
harandam. “Ia hatangku bani bobaonmuyu,” nini Raja Raya: “Ulang diambat
ham, Tuan Silou, Raja Raya, sababni ialah Raja Raya pe Gunung Silou,
salah domma dipahoruskon Raja Rubun ompa Raja Dunia, nini Raja Raya.”
Ase diboba Pan Dirman ma gan bajut ondi; ase diparhatahon Pan Dirman
ma Harajaan Tuan Silou: “Ulang diambat ham Raja Raya, ase dialah Raja
Raya pe Gunung Silou, namarhalani dipahoruskon Raja Silou Bolag do Raja
Rubun ompa Silou Dunia. Na ham bajutni Raja Raya on, pudun ualuh
borngin; ia hata ni pudun in, ia sihol do gan ham bani boru hun Raya, in
ma das dijin na satimbang badanni,” nini Pan Dirman; ia madear do
uhurmuyu, mardomu di Pagar Tongah ma bani pudun.”
“Raja Raya ma hapeni na mambotoh ahu lang siat di Silou on”, nini
Tuan Silou. “Lopus ma Rajanta hu Raya, mulak ma ahu hu Nagor Laksa,”
nini Tuan Silou. Ase lopus ma bala ondi hu Raya.
Ase suhun ma ualuh borngin, laho ma Tuan Silou hu Pagar Tongah,
jumpahsi ma di rumah ni Pai Bahe puang anakboru Raya, ididah Tuan Silou
ma anakboru ondi ompat puluh pinahe, dua do puang anakboru, sada humbani
Raya Simbolon, sada humbani Raya Bayu.
Ase disuruh Raja Raya ma Harajaan Raya namargoran si Tomba ompa Pan
Dirman hu Pagar Tongah. “Sonaha ma hata bobaonnami rajanami?” nini Pan
Dirman.
Ase dihatahon Pan Dirman ma hatani Raja Raya: “Tuan Silou e, adong
hatani Raja Raya: ia sihol do hita gan marinang bani puang anakboru,
tangkap ham ma gan di alaman bolag di panortoran,” nini Pan Dirman.
Haru ma gan uhur ni Harajaan Silou; na ija ma on nani puang anakboru?
ninuhur ni Tuan Silou. Ase laho ma gan Tuan Silou hu pongkalan Homban.
“Aha do baenonta lani hu pongkalan on tor tangis-tangis?” nini Ompung ni
Pai Bahe. “Ase au tangis, lang hutandai puang anakboru Raya”, nini Tuan
Silou. “Ulang ham tangis, boi do hutuduhkon bamuyu”, nini ompung ni Pai
Bahe. “Ia lang be marpahean, ia ma puang anakboru Raya Simbolon sada,
puang anakboru Raya Bayu sada”, nini ompung ni Pai Bahe.
Ase mulak ma gan Tuan Silou hu huta, jumpahsi manortor anakboru na
opat puluh, ia puang anakboru marilah ma gan di alaman bolag. Ase
ditangkap Tuan Silou ma gan puang anakboru haduasi, dihamunkon sada,
dikaoskon sada; diboba ma hu rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase tangis ma gan anakboru na opat puluh ondi ibaen lang sidea itangkap Tuan Silou.
Ase das ma gan di rumah, diuge anakboru Raya ma gan tampahni, dibuat
ma hiou gatip, gotong batik sada, baju alamkari sada, pamonting sada,
sompa gan goranni, panalinni puang anakboru Raya. Ase diamparhon ma gan
ape pitu hali pitu lapis, ase dipahundul puang anakboru Raya ma gan Tuan
Silou bani ape pitu hali pitu lapis; hun siamun ni Tuan Silou ma Puang
anakboru Raya Bayu, humbani kaos ni Tuan Silou ma Puang Anakboru Raya
Simbolon.
Ase diberehon anakboru Raya ma gan dembanni, sangkababah pe puang
anakboru ondi mamberehon demban bani Tuan Silou. Ase dibuat puang
anakboru Raya ma gan sarana ibaengi demban ma sarana ondi; diberehon
puang anakboru Raya ma sarana ondi bani si Juhar ompa si Birong ompa si
Baresa. Ase: nam amang, marpuran ham ulubalang ni Tuan Silou. Sonin ma i
amang: ulang be ham sirang ompa Tuan Silou, harani ham do hansa huidah
na rup hu suah, rup hu buntu, namantaruhkon Tuan Silou hu kahan hu
huluan; on ma bamuyu sabehu hiou sada be nasiam ulubalang ni Tuan
Silou,” nini puang anakboru Raya.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma gan si Baresa manolkas bodil, ase
laho ma si Baresa manolkas bodil hu alaman bolag. Ase: “marolop-olop ma
hita,” nini ompung ni Pai Bahe. Ase marumpasa ma gan ompung ni Pai Bahe,
ia umpasani: “Mapir ma batu gingging, rage batuni jala, mora ma hita
madingin, nin Ompung Naibata. Manumapak ma Boru Saniang Naga. Ase
marolop-olop, olophon hita ma alo amang na mabue!” Ase iolopkon na mabue
ma gan di rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma mulak Pan Dirman hu Raya. “Sonaha
ma lani hata bobaonku?” nin Pan Dirman. “Ia hata bobaon: domma hanami
ditangkap Tuan Silou haduasi”, nini puang anakboru Raya. Ase laho ma gan
Pan Dirman hu Raya, ase disuhutkon Pan Dirman ma bani Raja Raya: “Domma
ditangkap Tuan Silou puang anakboru haduasi”, nini Pan Dirman. “Ia
sonin ma lo Pan Dirman, hatahon ma bani Harajaan Raya on gonupan dusun
Raya on,” nini Raja Raya.
Ase himpun ma gan sin-Raya gonup diparayak Pan Dirman. “Ia domma
diparayak ho, alo Pan Dirman, sin-Raya on gonupan, laho ma ham mulak hu
Pagar Tongah, hatahon bani dakdanahin iboba hu Tanoh Raya on Tuan Silou
ia”, nini Raja Raya. Ihatahon Pan Dirman ma bani puang anakboru Raya,
ase diboba puang anakboru raya ma gan Tuan Silou hu Raya; das ma gan di
Raya Simbolon Tuan Silou, ase hundul ma gan Tuan Silou ompa puang
anakboru Raya di sampalan.
Ase: “Das ma di sampalan ai Tuan Silou,” nini Pan Dirman, “Rajanami!”
“Ase sadiha lani bueini nasilawe ia alo Pan Dirman?” “Ualuh puluh
Rajanami! Dija ma rumah bani rumah ni Tuan Silou?” nini Pan Dirman. “Di
rumah bolon, sikaos laho hu bagas.”
Ase dialopi ma Tuan Silou hubani sampalan: “Tuan Silou! Laho ma hita
hu rumah,” nini Pan Dirman. Ase das ma di rumah Tuan Silou, ase lang da
dong namarhatahonsi, das pe gan ompat borngin ase disise gamot gan Tuan
Silou.
Ia panise ni Pan Dirman: “O Tuan Silou! Adong hatani Raja Raya
hataonkonku bamuyu,” nini Pan Dirman. “Pan Dirman, sonaha ma hataonkon
bangku?” nini Tuan Silou.
“Ia hatani Raja Raya: Na sibar ja do gan Tuan Silou sihol di Tanoh
Raya on?” nini Pan Dirman. “Gonup do au sihol, alo Pan Dirman, bani
Tanoh Raya on,” nini Tuan Silou. “Ia gonup do Tuan Silou sihol bani
Tanoh Raya on, iborehon ma bangku sada batu Pandapatan ia,” nini Raja
Raya.
Dihatahon Pan Dirman ma bani Tuan Silou, lang be gan tarparhatahon
Pan Dirman Tuan Silou ompat borngin. “O Rajanami!” nini Pan Dirman,
“ompat borngin ma lang tarparhatahon au Tuan Silou,” nini Pan Dirman.
“Ase lulu ham ma lo Pan Dirman Tuan Silou. Aha do gan turi-turianni
ase lang tarparhatahon Tuan Silou?” nini Raja Raya. Ilulu Pan Dirman ma
gan Tuan Silou.
“Ibaen nape dong marpodah Ompung Naibata,” nini Tuan Silou. “Madear
do naberehon sada,” nini Ompung Naibata. Ase diberehon Tuan Silou ma gan
bani Raja Raya.
Ase disuruh Raja Raya ma Pan Dirman mangaturhon mambuat unte ompa
manggiling bau-bauan. “Domma lani,” nini Pan Dirman. “Ia domma, aturhon
ma jolma on gonupan, gonrang, sarune, parmunsak, bodil mangiringhon
hanami laho maranggir ompa lae ompa dakdanahin”, nini Raja Raya.
Ase naaturhon ma gan laho hu bah Tuan Silou, odor ma gan Tuan Silou
ompa puang anakboru Raya ompa Raja Raya ompa Puang Bolon Raya; gorop
hata ni bodil ma gan, dorang hata ni gonrang, menet ni arah-arahan
diiringkon parmunsak laho hu bah. (Bersambung)
0 komentar:
Post a Comment